Skip to content

บ้านเรียนรู้ ชุมชน เจริญไชย ( Charoenchai Chinatown )

พพิพิธภัณฑ์บ้านเก่าเล่าเรื่อง ชุมชนเจริญไชย

ตั้งอยู่ห้องที่ 32 บ้านหลังนี้ ในอดีตเคยเป็นที่พักของคณะงิ้วจีน ปัจจุบันชั้น 2 ของบ้าน เปิดเป็นสถานที่จัดแสดงนิทรรศการแสดงประวัติความเป็นมาของชุมชนเจริญไชย และส่วนจัดแสดงข้าวของเครื่องใช้ของคณะงิ้วจีน อาทิหลังโรงงิ้ว
จัดแสดงความเป็นอยู่ของคณะงิ้วเฮียเฮง และให้ความรู้เกี่ยวกับงิ้วในเมืองไทย
ส่วนจัดแสดงข้าวของเครื่องใช้ในอดีตและสิ่งของจิปาถะต่างๆ เช่น โต๊ะทำงาน โทรศัพท์ เครื่องคิดเลข ภาพถ่ายผู้คนและชุมชนในอดีต จำลองการจัดโต๊ะไหว้พระจันทร์ ให้ความรู้เกี่ยวกับความหมายของไหว้ในเทศกาลต่าง ๆ มุมให้ความรู้เกี่ยวกับเทศกาลสำคัญของคนไทยเชื้อสายจีน เช่น เทศกาลเช็งเม้ง เทศกาลตรุษจีน วันสารทจีน เทศกาลกินเจ เทศกาลไหว้ขนมอี๊ (ขนมบัวลอย) เทศกาลหยวนเซียว (เทศกาลโคมไฟ) เป็นต้น

มุมทำความรู้จัก “กลุ่มอนุรักษ์และฟื้นฟูชุมชนเจริญไชย” เล่าความเป็นมาของกลุ่มฯ และแนวทางพัฒนาชุมชนของกลุ่ม ซึ่งมุมนี้จะบอกเล่าให้ผู้ชมรับรู้โดยอัตโนมัติว่าบ้านเก่าเล่าเรื่องแห่งนี้เกิดขึ้นมาได้อย่างไร

ที่มา : museumthailand

ที่มา : www.sarakadeelite.com

ซ.เจริญกรุง 21 ข้างวัดเล่งเน่ยยี่ มีชุมชนเล็กๆ ที่เป็นแหล่งผลิตเครื่องกระดาษสำหรับไหว้เจ้าสำคัญที่สุดของเมืองไทย ว่ากันว่า งานเทศกาลใหญ่ๆ อย่างกินเจภูเก็ต หรืองานกงเต็กอุทิศส่วนบุญส่วนกุศลให้แก่ผู้ล่วงลับ ชาวไทยเชื้อสายจีนต่างก็จะมาซื้อเครื่องกระดาษไปจากที่นี่ ในซอยนี้ยังเป็นแหล่งขายข้าวของเครื่องใช้ในการไหว้เจ้ามาช้านาน อาจเพราะตั้งอยู่ใกล้กับศาสนสถานสำคัญที่คนจีนนิยมมาสักการบูชาคือ วัดเล่งเน่ยยี่ (วัดใงกรกมลาวาส) ศาลเจ้าเล่งบ๊วยเอี้ยะ ศาลเจ้ากวางตุ้ง และศาลเจ้าไต้ฮงกง

ร้านค้าส่วนใหญ่ในตรอกแห่งนี้ มีอายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไปจนถึงเกือบ 100 ปี ยุคแรกๆ มีร้านขายเครื่องกระดาษอยู่เพียงไม่กี่ร้าน ต่อมาเมื่อมีความต้องการเพิ่มขึ้น ร้านค้าจึงขยายตัว ปัจจุบันมีบางร้านยังผลิตกระดาษไหว้เจ้าเอง ขณะที่หลายร้านหันไปรับมาขายต่ออีกทีหนึ่ง

งานกระดาษเป็นงานที่ต้องใช้ฝีมือทำ สมัยก่อนในการย้อมสีหรือฉลุลวดลายต่าง ๆ ต้องทำด้วยมือ แต่ปัจจุบันปริมาณการใช้เครื่องกระดาษมีมากขึ้น จึงหันมาใช้แท่นพิมพ์เพื่อพิมพ์ได้คราวละมาก ๆ แต่บางชิ้นงานก็ยังคงต้องอาศัยงานฝีมืออยู่ เช่น การพับกระดาษ การทำเครืองกงเต็ก เป็นต้น ล้วนต้องอาศัยความชำนาญในการทำ เราจึงยังคงเห็นคนงานนั่งพับกระดาษเงินกระดาษทองกันเป็นล่ำเป็นสันในร้าน

ตรอกเจริญไชยจะคึกคักมากในช่วงเทศกาลสำคัญของคนจีน คือ ตรุษจีน สารทจีน และเชงเม้ง เพราะเป็นประเพณีที่คนจีนต้องใช้เครื่องกระดาษมากที่สุด ร้านค้าบริเวณนี้ มีทั้งขายส่งและขายปลีก จึงมีให้เลือกซื้อหามากชนิดมากแบบ โดยที่ไม่ต้องไปหาซื้อยังแหล่งอื่น ๆ อีกเลย นอกจากนี้ยังเป็นแหล่งขายข้าวของเครื่องใช้อื่น ๆ ที่จำเป็นของคนจีนอีกด้วย เช่น เสื้อผ้าขนม ถ้วยชาม ป้านน้ำชา ธูปเทียนหอม ฯลฯ

การเลือกซื้อสินค้าเครื่องกระดาษไหว้เจ้านั้น ให้สังเกตคุณภาพการผลิตเป็นสำคัญ เช่น ลวดลายต้องชัดเจน สีต้องสด และการติดแปะหรือการพับกระดาษต้องสวยงามได้รูป เครื่องกระดาษบางประเภทจัดขายเป็นชุด อย่างชุดพิธีกงเต็ก ราคาเป็นหลักหมื่นก็มี เพราะเป็นงานฝีมือที่ต้องใช้เวลาในการทำและออกแบบ

ในตรอกเจริญไชย ยังมี “บ้านเก่าเล่าเรื่อง” ห้องนิทรรศการชุมชนที่กลุ่มอนุรักษ์และฟื้นฟูชุมชนเจริญไชยช่วยกันก่อตั้งขึ้น เพื่อบอกเล่าเรื่องราวความเป็นมาของพวกเขา เดิมอาคารแห่งนี้เป็นบ้านเช่าของคณะงิ้ว จึงใช้พื้นที่ชั้น 2 เป็นพิพิธภัณฑ์ จัดแสดงทั้งเรื่องราวของคณะงิ้ว มีภาพถ่ายเก่าของชุมชน ข้าวของเครื่องใช้ในอดีต วัฒนธรรมการแต่งงานแบบจีน

ที่มา : nairobroo

Gallery

ที่มา : nairobroo

ที่มา : mgronline

ที่มา : sarakadeelite

Video

บันทึกเจริญไชย คนจีนสยาม โดยกลุ่มอนุรักษ์และฟื้นฟูย่านเจริญไชย

วิดีโอจาก บ้านเก่าเล่าเรื่อง ชุมชนเจริญไชย

บุกบ้านเก่าเล่าเรื่อง ชุมชนเจริญไชย-เยาวราช เปิดประตูมาถึงกับร้องว้าวกับสิ่งที่เจอ

วิดีโอจาก พชรปพน

ชุมชนเจริญไชย บันทึกการค้าฝ่าวิกฤต : Spirit of Asia (27 ก.ย. 63)

วิดีโอจาก Thai PBS

วิจิตรพีเดีย : บ้านเก่าเล่าเรื่องชุมชนเจริญไชย

วิดีโอจาก M Thai News

สารคดี ชุมชนเจริญไชย :: สิ่งเก่าในอดีตกับรากเหง้าปัจจุบัน

วิดีโอจาก iShare Production

ชุมชนเจริญไชย (12-09-2559) ตามรอยวิถีกรุง (เมโทรทีวี) part1

วิดีโอจาก MetroTV โทรทัศน์มหานคร

ชุมชนเจริญไชย (12-09-2559) ตามรอยวิถีกรุง (เมโทรทีวี) part2

วิดีโอจาก MetroTV โทรทัศน์มหานคร

ชุมชนเจริญไชย (12-09-2559) ตามรอยวิถีกรุง (เมโทรทีวี) part3

วิดีโอจาก MetroTV โทรทัศน์มหานคร

THE CHAROEN CHAI COMMUNITY : Spirit of Asia (September 27, 2020)

วิดีโอจาก Thai PBS

"ชุมชนเจริญไชย" กับความเปลี่ยนแปลง (13-04-59)

วิดีโอจาก Alive

Checkin ถิ่นสยาม ตอน ย่านเจริญไชย

วิดีโอจาก matichon tv